Sağlık Köşesi

Gelişimsel Pediatri Nedir, Amacımız Nedir?

Gelişimsel Pediyatri Uzm.Doğa Tekgüç

Gelişimsel Pediatri farklı nedenler ile gelişimsel sorunları olan çocuklara ve ailelerine yönelik çalışan, tüm çocukların ve özellikle de özel gereksinimleri olan çocukların gelişimlerini desteklemek amacıyla hizmet veren bir bilim dalı ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yan Dal Uzmanlık alanıdır.

“Gelişim” döllenmeden ölüme kadar geçen sürede insanın bilişsel (öğrenme, anlama, kavrama, problem çözme vb.), dil (alıcı dil, ifade edici dil), hareket (ince hareket, kaba hareket), ilişki kurma, sosyal, duygusal alanlarda yeni beceriler kazanması, ilerlemesidir. Bu alanlarda herhangi birinde yaşına göre beklenen becerileri kazanamadığında gelişimsel gecikme olarak tanımlanır. “Gelişim” sıklıkla yanlış olarak “büyüme” yerine kullanılmaktadır. Büyüme çocuğun bedensel olarak büyümesini ifade ederken, gelişim beyin gelişimini ve çocuğun yapabildiklerini ifade eder. Tüm bebek ve çocuklarının büyümesinin (boy, kilo, baş çevresi) izlendiği gibi gelişiminin de düzenli olarak izlenmesi gerekmektedir.

Gelişimsel sorunlar oldukça sıktır ve düzenli gelişimsel izlem yapılmadığında çoğunlukla atlanmaktadır. Yapılan çalışmalar her 6 çocuktan birinde gelişimsel sorun olduğunu göstermektedir ve gelişimsel sorunların sıklığı giderek artmaktadır.

Gelişimsel Pediatri’nin amacı gelişimsel sorunları önlemek, önlenemeyen durumlarda erken tanı koymak ve tedavi ve destek hizmetlerine mümkün olan en kısa sürede başlamaktır.

Erken çocukluk dönemi, yani ilk 3 yaş, beynin yapısal özelliklerinden dolayı gelişimin en hızlı olduğu dönemdir. Bu dönemde beynin değişebilme potansiyeli (plastisitsi) en fazladır. Bu nedenle de gelişimsel sorunlar erken tanınır ve destekler erken başlanırsa çocukların kendi gelişimsel potansiyellerine ulaşma ihtimalleri artar.

Gelişimsel Pediatri Polikliniği kimlere hizmet verir?

Gelişimsel Pediatri’de önceliğimiz erken çocukluk dönemi ve bu dönemde gelişimsel riskleri, sorunları ve özel gereksinimleri olan çocuklardır. Çocuk hekimleri tarafından gelişimsel risk ve zorluk saptanan hastalar bize yönlendirilir. Ayrıca çocuklarının gelişimi ile ilgili kaygıları olan tüm aileler gelişimsel pediatri polikliniğine başvurabilirler. Aile merkezli, bütüncül yaklaşım ile ayrıntılı gelişimsel değerlendirme, tanı, tedavi, izlem yapılır. Prematürite, Down Sendromu, kronik hastalıklar gibi gelişimsel riskleri ve zorlukları olan bebeklerin izlemi, aile ile birlikte erken destek planı oluşturulması, ailenin eğitilmesi, uygun erken destek hizmetlerine yönlendirme ve hizmetlerin koordinasyonu, kompleks medikal gereksinimleri olan çocukları transdisipliner izlemi gelişimsel pediatrinin görevleri arasında yer almaktadır. Davranış ve gelişim de birbiriyle yakından ilişkili olduğundan yeme, uyku, bezden ayrılamama da dahil olmak üzere tüm davranış sorunları da Gelişimsel Pediatri tarafından değerlendirilir ve izlenir.

* Gelişimsel pediatri’ye kimler başvurabilir:

o Çocuğunuzda konuşma gecikmesi, baş kontolü-oturma-yürümede gecikme, ellerini becerikli kullanamama, öğrenmede zorluk yaşama, göz teması kurmama, yaşıtlarıyla oyun oynamama gibi sorunlar farkettiğinizde ya da herhangi bir alanda gelişimi ile ilgili kaygınız varsa

o Çocuğunuz gelişimsel riskleri varsa (Örneğin: Erken doğan, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatmış olan, kronik hastalığı olan çocuklar, nörolojik ya da metabolik sorunları